Griekenland heeft over 2013 een zogenoemd ‘primair overschot’ op de staatsbegroting gerealiseerd. Daarom mag de Griekse minister van Financiën maandagmiddag bij zijn eurocollega’s vragen om lastenverlichting. Onderliggend ziet de financiële situatie van Griekenland er nog precair uit.

Griekenland heeft voldaan aan zijn deel van de afspraak. Toen de eurocrisis in 2012 volop woedde, kreeg Griekenland van zijn Europese partners de toezegging dat de rente op Europese steunleningen zou worden verlaagd en de aflossingstermijn zou worden verlengd. Dit alles op voorwaarde dat Griekenland in 2014 een zogenoemd ‘primair overschot’ op de staatsbegroting zou laten zien.

Medio april erkende de Europese Commissie dat Griekenland aan zijn deel van de deal had voldaan. Het land heeft afgelopen jaar een primair overschot van 0,8 procent van het bruto binnenlands product gerealiseerd. Formeel moeten de ministers van Financiën daarom maandag instemmen met versoepeling van de leencondities voor Griekenland.

Primair begrotingsoverschot

Eind goed al goed? Dat hangt ervan af hoe je naar de cijfers kijkt, zo signaleert onder meer het Duitse weekblad Der Spiegel.

De crux hierbij is de definitie van wat een primair overschot is. Gangbaar is om hiervoor het saldo van de overheidsinkomsten- en uitgaven te nemen, minus de rentelasten op de staatsschuld. Het primair overschot geeft dan aan dat een regering in ieder geval niet extra hoeft te lenen om z’n lopende uitgaven te bekostigen.

Op basis van de cijfers van het Griekse statistiekbureau Elstat leverde de totale som van inkomsten en uitgaven van de Griekse overheid in 2013 een tekort op van 23 miljard euro, ofwel 12,7 procent van het bbp. Trek je daar rentebetalingen van 7,2 miljard euro vanaf, dan zit je nog altijd met een tekort van zo'n 16 miljard euro. Hoe kan dat?

Griekse methode

De oplossing zit 'm bij afspraken die Griekenland heeft gemaakt met de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het IMF over het meetellen van 'eenmalige uitgaven'. Voor het Griekse aanpassingsprogramma hoeven die niet meegenomen te worden bij de definitie van het primaire tekort, en dat scheelt veel.

Zo mocht Griekenland geld dat is uitgegeven aan fondsen die de kwakkelende Griekse bankensector van vers kapitaal moesten voorzien, buiten de boeken houden. Voor 2013 ging het hierbij om een post van 19,2 miljard euro, blijkt uit de cijfers van het Griekse statistiekbureau. Daarmee is op papier een overschot gecreëerd volgens de zogenoemde 'programma-definitie'.

Op deze aanpak is de nodige kritiek gekomen van economen. Maar de Europese Commissie stelt tegenover Der Spiegel, dat de manier waarop Griekenland zijn 'primaire saldo' mocht berekenen afgelopen jaar al in detail bekend is gemaakt. Van sjoemelen of gebrek aan transparantie zou dus geen sprake zijn.

Omslag Griekenland?

Dat Griekenland alleen met unieke rekenregels tot een 'primair' begrotingsoverschot kan komen, geeft wel aan dat het land er nog lang niet bovenop is: afgelopen jaar had de economie een omvang van 182 miljard euro en had Griekenland een staatsschuld van 319 miljard euro. Dit bij een begrotingstekort inclusief alle uitgaven van 23 miljard euro.

Lichpuntje is wel dat de Europese Commissie in maandag vrijgegeven economische prognose voor de eurolanden stelt dat de Griekse economie dit jaar een beetje groeit (0,6 procent) en dat het echte begrotingstekort fors daalt: van 12,7 procent van het bbp in 2013, naar een tekort van 1,6 procent in 2014.

Lees ook

Brussel optimistischer over Nederland: begrotingstekort in 2014 onder norm 3 procent

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl